Ko te Kaupapa Hoko Puha

Ko te Kaupapa Hoko Puha (ETS) ko te huarahi matua o Aotearoa ki te whakaheke i te puha waro me te whakatutuki i ā tātou whāinga ā-ao e pā ana ki te huringa āhuarangi.  Ko te ETS he mākete e whakawhiti ana i te utu o te puha ki ngā pakihi e whakaputa puha ana.

Ko te pūnaha moni ko Ngā Wae Puha o Aotearoa (NZU).  Ko te wāriu o ia NZU e rite ana ki te kotahi tana hauhā, ki ngā haurehu rānei.  Hoko atu, hoko mai ngā NZU i waenga i ngā pakihi, ā, ko ngā kaiwhakaputa puha ka utua ngā NZU e rite ana ki te nui o ngā tana hauhā e whakaputa ana.

E taea ana e ngā kaiwhaipānga ngahere te riro ngā NZU i te kāwanatanga i te mea ka miti hauhā ngā rākau, ka whakawāteahia i te kōhauhau.  Ko ngā kaiwhaipānga, ko ngā kaipupuri mōtika rānei (pērā i a Tāmata Hauhā) e taea ana te hoko ngā NZU ki ngā kaiwhakaputa.  Piki, heke te utu o ngā NZU, engari ka whakatauhia i runga i te hoatutanga me te homaitanga – me kī, e hia ngā wae puha e wātea ana me te hiahia, te mate rānei o ngā pakihi ki te hoko kia whakaputa puha.

Mā te whakatau utu mō te mahi puha, e akiaki ana a ETS i ngā pakihi ki te kimi huarahi e whakaheke puha ana i roto i a rātou mahi o ia rā me te whakangao ki roto i ngā rawa, i ngā hangarau.  Ko ētehi kaiwhakaputa puha ka utaina ētehi utu, te katoa rānei o te utu mō ā rātou whakaputanga puha ki runga i ngā kiritaki.  Hei tauira, i ngā wā e utu kōhinu ana, ko tētehi wāhanga ka whakahokia ki te pakihi hinu hei ūtu i te kāwanatanga mō ā rātou puha waro.

Ā mohoa noa nei, i tutuki i te ETS ā tātou whāinga whakaheke puha ā-ao.  Engari, e piki ake ana te hiahia mō ngā NZU i runga anō i ngā whāinga whakaheke kua whakaritea ki te tau 2050.

Ka āwhina te ETS i ngā tāngata o Aotearoa ki tētehi anamata puha iti, ā, ka arotakengia ai e te kāwanatanga kia tika tana tū.

Mō ētehi taipitopito o te wā, whakamārama anō hoki e motuhake ana i a Tāmata Hauhā, tēnā koa, tirohia ēnei pae tukutuku: